Αφρική & Αραβία

Μιας και έχει γίνει ήδη μια αναφορά στη Σομαλία, είναι ενδιαφέρον να δούμε πώς λειτουργεί η θανατική ποινή σε άλλες αφρικανικές/αραβικές χώρες.

Γενικά, υπάρχουν δυο στρατηγικές όσον αφορά την κατάργηση της θανατικής ποινής.

Η πρώτη είναι φυσικά η άμεση, απόλυτη, και αμετάκλητη κατάργηση μέσω του νόμου. Ωστόσο, αυτό απαιτεί και χρόνο και πολύ προσπάθεια από τη μεριά των κυβερνήσεων.

Η άλλη επιλογή είναι το λεγόμενο moratorium: η αναστολή επιβολής της ποινής. Η τακτική του moratorium δεν υπόσχεται το πέρασμα της κατάργησης της θανατικής ποινής, αλλά ωστόσο αποτελεί ένα θετικό βήμα αφού προετοιμάζει τις αρχές για μια τέτοια απόφαση.

Υπάρχει και μια ακόμα πρόταση που παρουσιάζουν οι αρμόδιες οργανώσεις: ο περιορισμός του εύρους των περιπτώσεων όπου εφαρμόζεται η θανατική ποινή. Με άλλα λόγια, να εφαρμόζεται αυτή η ποινή μόνο σε πολύ συγκεκριμένα εγκλήματα. Αυτό το μέτρο είναι πολύ θετικό γιατί περιορίζει την αυθαιρεσία και οδηγεί στη σταδιακή αποδοχή της κατάργησης της εσχάτης των ποινών.

Τις τελευταίες δεκαετίες έχουν γίνει αρκετές προσπάθειες, και γραφτεί αρκετές συμβάσεις με στόχο την κατάργηση της θανατικής ποινής στην Αφρική/Αραβία. Ωστόσο, οι αρχές φαίνονται αμετάπειστες, αφού υποστηρίζουν νομικά τη θανατική ποινή λέγοντας ότι "απαγορεύεται η αφαίρεση της ζωής, με εξαίρεση τις περιπτώσεις κατά τις οποίες το επιτρέπει ο νόμος (δηλαδή σε περίπτωση επιβολής θανατικής ποινής)".

Το 2007, το "Amman Centre for Human Rights and Studies" οργάνωσε ένα συνέδριο στην Ιορδανία για την κατάργηση της ποινής όπου συμμετείχαν πολλοί φορείς και δημοσιογράφοι. Αυτό το συνέδριο έδωσε τη βάση για τη δημιουργία της "Αραβικής Συμμαχίας ενάντια στη Θανατική Ποινή", και παράλληλα, όρισε ένα σχέδιο δράσης σε τοπικά και εθνικά επίπεδα. Ακόμα είναι σημαντικό πως και οι θρησκευτικοί φορείς ζήτησαν τον περιορισμό της επιβολής της ποινής και την τήρηση μια πιο ανθρώπινης στάσης.

Πιο συγκεκριμένα τώρα, η χώρα που εφαρμόζει σταθερά τη θανατική ποινή είναι η Αλγερία.

Η Αίγυπτος, η Ιορδανία, το Μαρόκο, η Τυνησία και η Υεμένη συμμετέχουν ενεργά στην "Αραβική Συμμαχία ενάντια στη Θανατική Ποινή".

Ο Λίβανος έχει έντονη δράση ενάντια στην θανατική ποινή, ενώ το Τσιμπουντί είναι το μόνο που την έχει καταργήσει πλήρως από το 1995.

Η Σαουδική Αραβία, το Μπαχρέιν, τα Αραβικά Εμιράτα, το Ιράκ, το Κουβέιτ, το Ομάν, η Σομαλία, το Σουδάν, το Κατάρ, και η Συρία δεν έχουν εκτελέσει κάποιον εγκληματία για 2 ή περισσότερα χρόνια.

Το 1995 έγιναν οι πρώτες προσπάθειες να έρθουν κοντά τα κράτη της Αραβίας και να εξετάσουν συλλογικά το ζήτημα της θανατικής ποινής σε σχέση με τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ακολούθησαν και άλλες οργανώσεις τα επόμενα χρόνια, οι οποίες παρουσίασαν σχέδιο δράσης για την κατάργηση της ποινής, και σταδιακά άρχισε να εντείνεται το ενδιαφέρον με αποκορύφωμα το συνέδριο του 2007.

Μάλιστα, έχουν εκδοθεί και εκθέσεις οι οποίες παρουσιάζουν με εκτεταμένα και εμπεριστατωμένα τους λόγους για τους οποίους πρέπει να καταργηθεί η θανατική ποινή. Το ενδιαφέρον είναι πως προβάλλουν τόσο ανθρωπιστικά, όσο και νομικά, όσο και θρησκευτικά επιχειρήματα έτσι ώστε να στηρίξουν αυτό το αίτημα με έναν σφαιρικό τρόπο.

Οι προοπτικές φαίνονται θετικές αν κρίνουμε από το μέγεθος της δράσης των οργανώσεων τα τελευταία 10 χρόνια, καθώς και από τη στάση των χωρών. Παρ' όλα αυτά, το έργο της οριστικής κατάργησης της θανατικής ποινής θα είναι μακροχρόνιο και δύσκολο, καθώς απαιτεί τόσο μεταβολές στο νόμο, όσο και στις απόψεις των φορέων, κάτι δύσκολο, αλλά σίγουρα όχι ακατόρθωτο.

Πηγή: Μελέτη